Fırat POLAT
Elazığ Belediyesi tarafından 5 bin yıllık tarihiyle önemli bir turizm merkezi olan Harput’ta, kayalıklar üzerine inşa edilen modern Cam Seyir Terasın yıllardır girmeyi hedeflediğimiz UNESCO Dünya Kalıcı Miras Listesi’ne girme yolunda engel olarak gösteriliyor.
Bölgemizde tarihi kimliğiyle ön plana çıkan ve birçok medeniyete ev sahipliği yapmış 5 bin yıllık Harput bir türlü hak ettiği konuma gelemiyor. Harput; Harput Kalesi başta olmak üzere Buzluk Mağarası, Ulu Cami, Sarahatun Camisi, Dabakhane Mescidi, Kale Hamamı, Kızıl Kilise, Meryem Ana Kilisesi gibi çok sayıda turistik mekân, türbeler gibi tarihi yapı barındırmasıyla 2018 yılında UNESCO Dünya Geçici Miras Listesi’ne alınmıştı. Her yıl binlerce turistin ziyaret ettiği ve turizm potansiyeli yüksek olan Harput’un UNESCO’nun Dünya Kalıcı Miras Listesi’ne girmesi için çalışmalar yapılsa da istenilen neticeye bir türlü ulaşılamadı.
TÜRÜNÜN TEK ÖRNEĞİ
Şehrin gözbebeği konumunda olan Harput’ta tarihi dokuya uygun olmayan yapılar, kuşkusuz UNESO’nun Dünya Kalıcı Miras Listesi yolunda engel olarak gösteriliyor. Bu yolda engel olarak gösterilen yapılardan biri de türünün tek örneği olan, Elazığ Belediyesi tarafından Harput’un girişinde kayalıklar üzerine inşa edilen ‘Balakgazi Cam Seyir Terası’. Milyonlarca liralar harcanarak inşa edilen ve 29 Ağustos 2021 tarihinde görkemli bir şekilde açılışı gerçekleştirilen Balakgazi Cam Seyir Terası’n fotoğrafçıların mekanı olacağı ve mutlu karelere ev sahipliği yapacağı vurgulanmıştı.
TARİHİ HARPUT’UN MODERN TERASI
Belediye Başkanı Şahin Şerifoğulları’nın seçim öncesinde ‘vizyon projeleri’ arasında gösterilen ‘Balakgazi Cam Seyir Terası’, Balakgazi Parkı önünde, kayalık üzerine inşa edilmiş 220 metrekare zemine sahip modern bir yapı. Modern bir yapı olması ve 5 bin yıllık tarihe sahip Harput’un tarihi dokusuna uygun olmadığı özellikle dikkat çekiyor. Tarihi bir yapı olmaktan uzak modern bir yapı olması ve Tarihi Harput’un dokusuna uygun olmaması nedeniyle de Harput’un Unesco Dünya Kalıcı Miras Listesi’ne girmesine engel olduğu ifade ediliyor.
ÇAĞLAR: 50 DEFA HARPUT’TA YAPMAYIN DEDİK!
Geçtiğimiz aylarda Ankara’da görüştüğümüz Elazığ Kültür ve Tanıtma Vakfı Başkanı Mehmet Çağlar da Cam Seyir Terası’n Harput Dokusuna uygun olmadığını belirterek Harput’un UNESCO Dünya Mirası Kalıcı Listesi’ne girmesine de engel olduğunu söylemişti. Başkan Çağlar, konuyla ilgili olarak, “Harput’ta inşa edilen Cam Seyir Terası için 50 defa; ‘ne olur bu yapıyı Harput’ta yapmayın’ dedik. Çünkü o modern bir yapı ve Harput’un dokusuna yakışmaz. Bu nedenle Cam Seyir Terası, Harput’un UNESCO Dünya Mirası Kalıcı Listesi’ne girmesini de engeller. Harput’un Kalıcı Listeye girmesini istiyorsak yapılan yanlıştan dönüp Cam Seyir Terasının yıkılması gerekiyor” ifadelerini kullanmıştı.
HARPUT’UN DOKUSUNA UYGUN DEĞİL
İnşa edilen Cam Seyir Terası’nda seyir edilecek manzaranın Harput genelinde görüldüğü gibi tarihi dokuya yakışmayan bir yapı olması nedeniyle de bu yapının Harput’ta yapılmasının Harput’a vurulmuş neşter olarak ifade edilirken yapılan milyonlarca liralık harcamanın ise Harput’ta tarihi mekânların restore edilmesinde kullanılmasının daha doğru bir yatırım olacağı belirtiliyor.
UNESCO’YA ALINMA KRİTERLERİNE UYGUN DEĞİL!
Tarihi bir merkezin Dünya Miras Listesi’ne alınması için elbette belirli kriterlere sahip olması gerekiyor. UNESCO’nun kriterlerine bakıldığı zaman bir yerleşim veya yapının Dünya Miras Listesi’ne alınması için üstün doğal güzelliğe ve estetik öneme sahip alanların içermesi gerektiği belirtiliyor. Belirlenen kriterlerin aksine ileri teknoloji ile inşa edilen modern bir yapı olan Balakgazi Cam Seyir Teras’ın Dünya Miras Listesi’ne alınma kriterlerine aykırı olduğu anlaşılıyor.
Harput’un girişinde macera ve adrenalin severler için yapılan Cam Seyir Teras’ın, ilgili ve bilirkişiler tarafından yapılan ikaz ve uyarılara rağmen ve ayrıca şehrimiz ve Tarihi Harput’un tanıtımı ve turizmini olağanüstü bir şekilde etkileyecek olan UNESCO Dünya Kalıcı Miras Listesi’ne girme riskinin olduğunu bilindiği halde böyle bir yapının neden inşa edildiği merak ediliyor.
